Bitkili akvaryum kurmadan önce hobicileri en çok düşündüren konulardan bir tanesi de kum seçimidir. Taban oluşturulurken seçilen malzemeler ne kadar uygun olursa bitkili akvaryumda başarıyı yakalama şansı da o kadar yüksek olacaktır. Ancak piyasada birbirinden farklı renk, şekil, boyut ve besin değerine sahip taban malzemesi bulununca hangisini kullanmak gerektiğine karar vermek kolay olmayabiliyor.
Taban malzemesi seçimi yapılırken kimi zaman kumun şekli, kimi zaman rengi, kimi zaman da besin içeriğini dikkate almak gerekebiliyor. Bu nedenle kum seçmeden önce nasıl bir peyzaj yapılacağına karar vermek gerekiyor. Örneğin akvaryumu tamamen taban bitkileri ile kaplamayı planlayan bir hobicinin kumun rengine göre seçim yapmasına gerek bulunmuyor. Bu durumda kumun rengi yerine ağırlığı, boyutları ve besin içeriği daha önemli bir hal alıyor.
Bitkili akvaryumlarımızda kullanmamız gereken taban malzemelerini kabaca ikiye ayırarak alt katman ve üst katman malzemeleri olarak sınıflandırabiliriz. Alt katmanda kullanılan malzemeler besin içeren ve bitkilerin köklerinin yayılması için uygun ağırlıkta olmalıdır. Üst katmanda kullanılan malzemeler ise suyun rahatlıkla alt katmana ulaşmasını engelleyecek kadar küçük taneli, bitkileri dikmeyi kolaylaştırması açısından özgül ağırlığı yüksek, suyu sertleştirecek şekilde salınım yapmayan bir kum olmalıdır. Ayrıca balıklara zarar verebilecek şeklide sivri ve keskin uçlara sahip olmaması gerekmektedir.
ALT KATMANDA KULLANILABİLECEK MALZEMELER
Bitkili akvaryumlarımızda her ne kadar sıvı gübreler kullanıyor olsak bile besin içerikli taban malzemeleri kullanmak bitkilerin sağlıklı bir şekilde gelişim sağlaması konusunda yarar sağlamaktadır. Ancak bu malzemelerin kesinlikle akvaryum suyuna karışmaması gerekiyor. Bitki sökerken ya da bitki dikerken tabanı oynatırsanız suya çok yüksek miktarda, amonyak, nitrat ve fosfat karışacaktır. Bu da bir anda akvaryumunuzu yosunların sarmasına neden olabilir. Besin içerikli taban malzemeleri kullanan hobicilerin bitkileri köklemekten kaçınması, bunun yerine kumun 1-2 mm altından kökleri keserek bitkileri çıkarması daha uygun olacaktır.
ÜST KATMANDA KULLANILABİLECEK MALZEMELER
Taban tek tip kumdan oluşturulabileceği gibi besin içeriği olan malzemeler kullanılarak katmanlar halinde de oluşturulabilir. Her şartta tabanın hava almasını engelleyecek ve kum altında biriken artıkların suya karışmasını önleyecek kadar küçük taneli kumlar tercih edilmelidir. Kum yüzeyinde oksijenli solunum yapan (aerobik) bakteriler bulunur. Kumun hava almayan alt kısımlarında ise oksijensiz solunum yapan (anaerobik) bakteriler bulunur. Sağlıklı işleyen bir akvaryum için aerobik ve anaerobik bakterilerin yeterli seviyede üremesini sağlayacak alanlar yaratmamız gerekir. Seçeceğimiz kum tanelerinin boyutu 0.5 mm ile 1.5 mm arasında olursa tabanı istediğimiz şekilde oluşturabiliriz.
Seçeceğimiz kum bitkileri dikmeyi kolaylaştırması açısından özgül ağırlığı yüksek olmalıdır. Bu nedenle bitkili akvaryumda lav kırığı ve aqualcy adıyla satılan hafif kumlar kesinlikle tercih edilmemelidir. Bu kumlar o kadar hafiftir ki bitkileri dikmek Çin işkencesinden farksız bir hale gelmektedir. Bir şekilde tabana tutturulan bitkiler ise iyice kök atana kadar bir balık tarafından çekiştirildiğinde kolaylıkla yerinden çıkabilmektedir. Bu da bitkinin adaptasyon sürecini olumsuz etkilemektedir. Özgül ağırlığı daha yüksek olan kumlarda ise bitki dikmek çok daha kolay olmaktadır. Özgül ağırlığı yüksek kumlara örnek verecek olursak yerli ve yabancı marka siyah kumlar, bazalt kum, dere kumu, kuvars kumlar özgül ağırlık bakımından yeterli seviyede oluyor.
Yüksek GH ve KH değerleri bitkilerin besin alımını olumsuz etkilediği için kesinlikle suyu sertleştirecek şekilde salınım yapan kumlardan uzak durmamız gerekiyor. Midye kırığı, mermer kırığı ve bunlar gibi kalsiyum karbonat içeren kumlar salınım yaparak suyu sertleştireceği için kesinlikle kullanılmamalıdır. İçeriğini bilmediğimiz bir kumun salınım yapıp yapmadığını anlamak için kuru halde bir avuç kum alarak üzerine tuz ruhu ya da porçöz dökerek köpürme olup olmadığını gözlemlemek gerekiyor. Eğer salınım yapan bir kum değil ise köpürmemesi gerekiyor. Ancak kalsiyum içeren ve salınım yapan kumlar asit ile tepkimeye girerek köpürmeye başlayacaktır. Bu da bize bu kumun akvaryumda kullanıma uygun olmadığını gösterir.
Dere kumu gibi bazı kum çeşitlerinde ise salınım durumu yöreden yöreye farklılık gösterebilir. Bu nedenle dere kumu kullanılmadan önce mutlaka salınım testi yapılması gerekiyor.
Özellikle hobicilerin siyah renk takıntısından dolayı büyük markaların isimlerini kullanarak kaçak üretim yapan bazı firmalar kenarları sivri kumları boyayarak satmaktadır. Bu şekilde sivri köşeleri olan kumlar balıkların mukozasına ve derilerine zarar verebileceği için kaçınılması gerekiyor.
Kumun rengi ise oluşturulan peyzaja göre seçilmelidir. Taban bitkileri ile yemyeşil bir taban oluşturulacaksa kumun rengi çok önemli değildir. Ancak oluşturulan peyzajda yer yer boşluklar kalacaksa kumun rengi önem kazanıyor. Örneğin orman temalı bir peyzajda bitkiler arasında kalan boşluklarda siyah kumun gözükmesini kimse istemez. Doğa temalı peyzajlar kurmayı planlıyorsanız dere kumu sizin için daha uygun olacaktır. Ancak bitkilerin ön plana çıkarılması planlanıyorsa siyah renkli kumlar tercih edilebilir.
Bu makale iznim alınmaksızın alıntı yapılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Konu ile ilgili sorularınızu forumumuzda buradan sorabilirsiniz.
